Ngày 16/7/1959, Bộ trưởng Bộ Giáo dục ký Nghị định số 375/NĐ thành lập Phân hiệu Đại học Sư phạm Vinh, đánh dấu một sự kiện đáng ghi nhớ trong lịch sử nền giáo dục Việt Nam hiện đại. Ba năm sau đó, ngày 28/8/1962, Bộ trưởng Bộ Giáo dục ký Quyết định số 637/QĐ chuyển Phân hiệu Đại học Sư phạm Vinh thành Trường Đại học Sư phạm Vinh. Ngày 25/4/2001, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 62/2001/QĐ-TTg đổi tên Trường Đại học Sư phạm Vinh thành Trường Đại học Vinh, khẳng định sự trưởng thành của Nhà trường trong xu thế hội nhập và phát triển, cùng với sự phát triển nền giáo dục đại học nước nhà.
Quá trình xây dựng và phát triển từ Trường Đại học Sư phạm Vinh đến Trường Đại học Vinh luôn là niềm tự hào của các thế hệ cán bộ, công chức, học sinh, sinh viên và học viên của Trường. Năm học 2009 - 2010 khắc ghi dấu ấn sâu đậm đối với lịch sử Trường - là năm học Nhà trường tròn nửa thế kỷ xây dựng và trưởng thành. Để chuẩn bị choLễ kỷ niệm 50 năm thành lập, Đảng ủy, Ban Giám hiệu chủ trương biên soạn lịch sử Trường với tên gọi: “Trường Đại học Vinh - 50 năm xây dựng và phát triển”.
Trên cơ sở kế thừa kết quả nghiên cứu của các cuốn sách trước đây phản ánh về lịch sử Trường cũng như dựa vào một số tài liệu được bổ sung và thẩm định lại, cuốn sách này trình bày một cách hệ thống, khách quan và toàn diện hơn về các giai đoạn phát triển của Trường trong 50 năm qua. Thực tế cho thấy, lịch sử của Trường từ khi thành lập đến nay xuất phát từ một mạch nguồn với dòng chảy liên tục, trải qua hai thời kỳ: Trường Đại học Sư phạm Vinh (1959 - 2001) và Trường Đại học Vinh (từ năm 2001 trở đi).
Qua 50 năm xây dựng và phát triển, Trường đã trải qua 4 chặng đường cơ bản sau:
- Từ Phân hiệu Đại học Sư phạm Vinh đến Trường Đại học Sư phạm Vinh, chặng đầu tiên (1959 - 1965).
- Trường Đại học Sư phạm Vinh trong những năm sơ tán (1965 - 1973).
- Trường Đại học Sư phạm Vinh vượt qua khó khăn, từng bước mở rộng theo hướng đa ngành (1973 - 2001).
- Trường Đại học Vinh - bước phát triển mới từ năm 2001 đến nay.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song do khả năng, thời gian và nguồn tư liệu có hạn, nên cuốn sách này không tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Chúng tôi rất mong nhận được những ý kiến góp ý, xây dựng để chất lượng cuốn sách được nâng cao và rút kinh nghiệm cho việc biên soạn lịch sử Trường về sau.
Nhân dịp kỷ niệm “Nửa thế kỷ Trường Đại học Vinh anh hùng”, Ban Thường vụ Đảng uỷ, Ban Giám hiệu xin trân trọng giới thiệu cuốn sách “Trường Đại học Vinh - 50 năm xây dựng và phát triển (1959 - 2009)”. Chúng tôi hy vọng rằng lịch sử xây dựng và phát triển của Trường đã, đang và tiếp tục giáo dục, cổ vũ, khích lệ, cán bộ, công chức, học sinh, sinh viên, học viên qua nhiều thế hệ vươn lên giành thắng lợi mới, xứng đáng với một trường đại học Anh hùng.
Ban Thường vụ Đảng uỷ - Ban Giám hiệu