Bộ GD&ĐT công bố dự thảo phương án thi,
xét tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2017 với những nội dung
cụ thể như sau:
I. Định hướng tiếp tục hoàn thiện Kỳ thi trung
học phổ thông quốc gia
Thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban chấp
hành Trung ương Đảng khóa XI và Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện
Nghị quyết số 29-NQ/TW, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đã tiến hành đổi mới thi,
xét công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) và tuyển sinh đại học, cao
đẳng (ĐH, CĐ).
Năm 2015, Bộ GDĐT tổ chức Kỳ thi THPT quốc gia
với 99 cụm thi, trong đó 61 cụm thi do các sở GDĐT chủ trì, 38 cụm thi do các
trường ĐH chủ trì, lấy kết quả để xét công nhận tốt nghiệp THPT và làm căn cứ
để các cơ sở giáo dục ĐH sử dụng trong tuyển sinh ĐH, CĐ. Từ 4 đợt thi trước
đây nay chỉ còn 1 đợt thi, áp lực thi cử đã giảm đi đáng kể.
Năm 2016, để tạo điều kiện thuận lợi cho thí
sinh không phải di chuyển xa khi tham gia dự thi, Bộ đã tổ chức 120 cụm thi,
trong đó 50 cụm thi do các sở GDĐT chủ trì, 70 cụm thi do các trường ĐH chủ trì
ở tất cả các tỉnh/thành trong cả nước. Kỳ thi đã được tổ chức nhẹ nhàng, nghiêm
túc, được xã hội đồng tình và đánh giá cao.
Theo quy định hiện hành, các trường ĐH, CĐ
được tự chủ trong công tác tuyển sinh. Tuy nhiên, trong thời gian đầu, nhiều
trường chưa có đủ điều kiện và kinh nghiệm để tự tuyển sinh nên Bộ GDĐT đứng ra
tổ chức Kỳ thi THPT quốc gia, các trường sử dụng kết quả để xét tuyển vào ĐH,
CĐ, giúp giảm chi phí, tốn kém cho các trường, phụ huynh và xã hội. Nhờ kết quả
của Kỳ thi THPT quốc gia 2 năm qua đảm bảo được độ tin cậy, trung thực, khách
quan, có tính phân hóa tốt nên hầu hết các trường ĐH, CĐ đều đã sử dụng kết quả
này để tuyển sinh, không tổ chức thi tuyển sinh riêng, giảm áp lực thi cử và
tốn kém. Một số ít trường có yêu cầu cao, trường có đào tạo ngành đặc thù,
ngoài việc dựa vào kết quả thi THPT quốc gia đã tổ chức thêm thi đánh giá năng
lực chuyên biệt hay tổ chức thi năng khiếu để tuyển được các sinh viên đáp ứng
mục tiêu đào tạo của trường. Đây là kinh nghiệm tốt cần được tiếp tục phát huy.
Để đạt được kết quả nêu trên, trong Kỳ thi
THPT quốc gia 2 năm qua, Bộ đã cử các trường ĐH, CĐ về các địa phương để chủ
trì tổ chức cụm thi đại học; cử cán bộ, giảng viên của các trường ĐH, CĐ phối
hợp với các sở GDĐT trong công tác tổ chức cụm thi tốt nghiệp, nhất là ở khâu
coi thi và chấm thi; tuy nhiên, điều này đã gây ra những khó khăn, tốn kém nhất
định; xã hội còn băn khoăn về tính khách quan và công bằng giữa các cụm thi khi
mà đề thi, hình thức thi của một số môn thi vẫn có thể tạo ra cơ hội cho những
học sinh học tủ, học lệnh, quay cóp, nhìn bài trong khi thi; số ngày thi kéo
dài gây khó khăn trong công tác tổ chức thi, vất vả cho thí sinh; phương thức
thi, đề thi, chấm thi chưa khách quan triệt để; ứng dụng công nghệ thông tin
trong quá trình tổ chức thi và xét tuyển chưa triệt để, tỉ lệ thí sinh ảo trong
tuyển sinh cao, gây khó khăn cho các trường... Đó là một số bất cập, hạn chế
cần được nghiên cứu, tiếp tục hoàn thiện để công tác tổ chức thi, tuyển sinh
năm 2017 hiệu quả hơn.
Kế thừa những kết quả đã đạt được và điều
chỉnh những bất cập, hạn chế sau 2 năm thực hiện đổi mới thi, tuyển sinh, Bộ
GDĐT tiếp tục tổ chức Kỳ thi THPT quốc gia để lấy kết quả xét công nhận tốt
nghiệp THPT và làm căn cứ để các trường ĐH, CĐ tuyển sinh chính quy với một số
điều chỉnh như: Tổ chức 1 loại cụm thi ở tất cả các tỉnh, thành phố trực thuộc
Trung ương trên cả nước; Điều chỉnh đề thi, hình thức thi để đảm bảo tính
nghiêm túc, khách quan, hạn chế học lệch; Triệt để ứng dụng công nghệ thông tin
trong xét tuyển ĐH, CĐ để hỗ trợ các trường khắc phục thí sinh ảo; Có lộ trình,
bước đi hoàn thiện kỳ thi phù hợp với việc đổi mới dạy và học ở bậc phổ thông,
tiến tới phương án bền vững có thể áp dụng lâu dài.
II. Phương án tổ chức Kỳ thi THPT quốc gia năm
2017
1. Kỳ thi THPT quốc gia năm 2017 được tổ chức
về cơ bản như năm 2016 với một số nội dung điều chỉnh sau:
1.1. Tổ chức cụm thi
a) Mỗi tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương tổ
chức một cụm thi do Sở GDĐT chủ trì dành cho tất cả các thí sinh của địa
phương; các điểm thi được bố trí phù hợp, tạo thuận lợi tối đa cho thí sinh;
các thí sinh tự do được lựa chọn địa điểm thi phù hợp với điều kiện và yêu cầu
cá nhân.
b) Các Sở GDĐT bố trí cán bộ coi thi đảm bảo
tính khách quan, đúng quy chế;
c) Bộ GDĐT cử cán bộ, giảng viên từ các trường
ĐH, CĐ đến địa phương để phối hợp, hỗ trợ và giám sát công tác tổ chức thi, coi
thi và chấm thi.
1.2. Bài thi, hình thức thi, đề thi, nội dung
thi, thời gian làm bài thi và lịch thi
a) Bài thi
Gồm 5 bài thi: Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Khoa
học Tự nhiên (tổ hợp các môn Vật lí, Hóa học, Sinh học) và Khoa học Xã hội (tổ
hợp các môn Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân).
Để được xét công nhận tốt nghiệp THPT:
- Thí sinh giáo dục THPT thi 4 bài thi gồm: 3
bài thi bắt buộc Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và 1 bài thi tự chọn: bài thi Khoa
học Tự nhiên hoặc bài thi Khoa học Xã hội. Với bài thi Ngoại ngữ, thí sinh có
thể chọn thi một trong các thứ tiếng: Anh, Nga, Pháp, Trung, Đức, Nhật. Thí
sinh có thể dự thi cả 5 bài thi để sử dụng kết quả xét tuyển vào ĐH, CĐ.
- Thí sinh giáo dục thường xuyên thi 3 bài thi
gồm: 2 bài thi bắt buộc Toán, Ngữ văn và 1 bài thi tự chọn: bài thi Khoa học Tự
nhiên (tổ hợp các môn Vật lí, Hóa học, Sinh học) hoặc bài thi Khoa học Xã hội
(tổ hợp các môn Lịch sử, Địa lí). Thí sinh có thể chọn thi thêm bài thi Ngoại
ngữ để xét tuyển vào ĐH, CĐ nếu có nguyện vọng.
b) Hình thức thi
- Các
bài Toán, Ngoại ngữ, Khoa học Tự nhiên và Khoa học Xã hội thi theo hình thức
trắc nghiệm khách quan; mỗi thí sinh trong cùng phòng thi có một mã đề thi
riêng; thí sinh làm bài thi trên phiếu trả lời trắc nghiệm; Phiếu trả lời trắc
nghiệm của thí sinh được chấm bằng phần mềm máy tính.
- Bài thi Ngữ văn, thi theo hình thức tự luận.
c) Đề thi
- Đề thi gồm các câu hỏi ở các cấp độ cơ bản
nhằm mục đích xét tốt nghiệp THPT và những câu hỏi phân hóa nhằm mục đích xét
tuyển ĐH, CĐ.
- Đề thi cho mỗi bài thi Khoa học Tự nhiên,
Khoa học Xã hội có 60 câu hỏi trắc nghiệm khách quan 4 lựa chọn với duy nhất 1
phương án trả lời đúng (gọi chung là câu hỏi trắc nghiệm); bài thi Toán có 50
câu hỏi trắc nghiệm; bài thi Ngoại ngữ có 40 câu hỏi trắc nghiệm. Đề thi các
bài thi trắc nghiệm do máy tính thiết lập tự động từ ngân hàng câu hỏi thi
chuẩn hóa được cập nhật, bổ sung trên cơ sở ngân hàng đề thi đã được Đại học
Quốc gia Hà Nội xây dựng nhiều năm qua.
- Đề thi bài thi Ngữ văn do các chuyên gia,
giáo viên, giảng viên giỏi, có nhiều kinh nghiệm biên soạn.
Bộ GDĐT sẽ công bố đề thi minh họa vào cuối
tháng 9 hoặc đầu tháng 10 năm 2016. Học sinh và giáo viên có thể tham khảo định
dạng của đề thi này để ôn luyện trong quá trình dạy, học.
d) Thời gian làm bài thi: Các bài thi Toán,
Khoa học Tự nhiên và Khoa học Xã hội: 90 phút mỗi bài; bài thi Ngữ văn: 120
phút; bài thi Ngoại ngữ: 60 phút.
đ) Nội dung thi: Năm 2017 nội dung đề thi chủ
yếu trong chương trình lớp 12 THPT (năm 2018 nội dung đề thi nằm trong chương
trình lớp 11 và lớp 12 THPT, từ năm 2019 trở đi, nội dung đề thi nằm trong
chương trình 3 năm THPT).
e) Lịch thi: Tổ chức thi 2 ngày trong tháng 6,
thống nhất trong cả nước. Cụ thể như sau:
Ngày thứ nhất:
+ Buổi sáng: thi bài thi Ngữ văn;
+ Buổi chiều: thi bài thi Khoa học tự nhiên.
Ngày thứ hai:
+ Buổi sáng: thi bài thi Toán và bài thi Ngoại
ngữ;
+ Buổi chiều: thi bài thi Khoa học Xã hội.
1.3. Công bố kết quả thi và cấp Giấy chứng
nhận kết quả thi: Sở GDĐT cập nhật kết quả thi lên hệ thống quản lý cơ sở dữ
liệu chung của Bộ GDĐT, công bố kết quả thi và cấp cho mỗi thí sinh một Giấy
chứng nhận kết quả thi.
1.4. Xét công nhận tốt nghiệp THPT: Do sở GDĐT
thực hiện theo phương thức tính điểm xét tốt nghiệp như sau: 50% số điểm từ 4
bài thi (đối với thí sinh phổ thông) hay từ 3 bài thi (đối với thí sinh giáo
dục thường xuyên) và 50% số điểm từ điểm trung bình kết quả học tập lớp 12.
2. Quản lý cơ sở dữ liệu tốt nghiệp THPT
a) Các thông tin của thí sinh đăng ký dự thi
THPT quốc gia được cập nhật vào hệ thống quản lý dữ liệu chung của Bộ GDĐT. Mỗi
thí sinh được cung cấp một mã số thí sinh và tài khoản để kiểm tra thông tin cá
nhân, kết quả thi, kết quả tốt nghiệp THPT và đăng ký xét tuyển ĐH, CĐ.
b) Sở GDĐT sử dụng cơ sở dữ liệu chung này để
tổ chức thi và xét công nhận tốt nghiệp THPT cho thí sinh; cập nhật lên hệ
thống kết quả học tập phổ thông, kết quả thi THPT quốc gia và kết quả xét công
nhận tốt nghiệp THPT của thí sinh thuộc địa bàn quản lý.
c) Các trường ĐH, CĐ sử dụng cơ sở dữ liệu
chung này làm căn cứ để tuyển sinh.
d) Bộ GDĐT sử dụng cơ sở dữ liệu chung này
phục vụ cho công tác quản lý ngành.
III. Tổ chức tuyển sinh ĐH, CĐ hệ chính quy
1. Hoàn thiện quy chế tuyển sinh ĐH, CĐ
Công tác tuyển sinh năm 2016 vẫn còn một số
bất cập cần tiếp tục khắc phục như: tỷ lệ thí sinh ảo cao khiến các trường gặp
khó khăn trong xác định điểm chuẩn; việc xác định chỉ tiêu tuyển sinh mới chỉ
dựa vào năng lực đào tạo của trường, chưa căn cứ vào nhu cầu thực tế của xã
hội; chưa làm tốt công tác dự báo thị trường lao động để định hướng tuyển sinh
các ngành nghề… Vì vậy, quy chế tuyển sinh 2016 cần tiếp tục được điều chỉnh
một số nội dung để đảm bảo phù hợp, hiệu quả hơn cho năm 2017. Cụ thể:
- Kế thừa những kinh nghiệm đã đạt được về tổ
chức tuyển sinh năm 2015 và năm 2016.
- Tôn trọng quyền tự chủ của các trường trong
khuôn khổ của quy chế tuyển sinh để đảm bảo chất lượng đầu vào, xác định chỉ
tiêu hợp lý, đảm bảo quyền lợi người học và việc tuyển sinh được thực hiện công
bằng, trật tự.
- Đáp ứng tối đa nguyện vọng của thí sinh,
khắc phục tối đa tác động của thí sinh ảo đến công tác tuyển sinh của các
trường.
- Kỳ thi THPT quốc gia cung cấp cơ sở dữ liệu
tin cậy để đa số các trường ĐH, CĐ sử dụng làm căn cứ xét tuyển; một số trường
đặc thù, chất lượng cao có thể có thêm các hình thức đánh giá năng lực hoặc thi
thêm các môn năng khiếu.
2. Những quy định chung
- Bộ GDĐT ban hành quy chế tuyển sinh ĐH, CĐ
hệ chính quy.
- Các trường ĐH, CĐ xây dựng đề án tự chủ
tuyển sinh theo quy chế và công bố công khai.
- Các trường có thể tuyển sinh 1 hoặc 2 kỳ
trong năm.
3. Các phương thức tuyển sinh
3.1. Xét tuyển dựa vào kết quả các bài thi
THPT quốc gia
- Các trường công bố công khai tổ hợp các bài
thi, môn thi của Kỳ thi THPT quốc gia được sử dụng để xét tuyển vào các ngành
của trường trước khi thí sinh đăng ký dự thi.
- Sau khi có kết quả thi, thí sinh được phép
đăng ký nhiều nguyện vọng xét tuyển vào ngành/trường ĐH, CĐ và được sắp xếp
theo thứ tự ưu tiên.
- Bộ GDĐT sử dụng phần mềm lọc ảo để xác định
danh sách thí sinh trúng tuyển với nguyện vọng cao nhất trong số các nguyện
vọng mà thí sinh đã đăng ký xét tuyển. Danh sách này được gửi đến các trường để
tư vấn, hỗ trợ cho các trường trong xử lý vấn đề thí sinh ảo. Các trường có thể
cân đối, điều chỉnh dựa vào các điều kiện thực tế của trường đã nêu trong đề án
tự chủ tuyển sinh để quyết định danh sách thí sinh trúng tuyển chính thức. Đây
là giải pháp hỗ trợ kỹ thuật nhằm khắc phục bất cập tỉ lệ thí sinh ảo gia tăng
khi thí sinh được đăng ký nhiều nguyện vọng vào các ngành/trường.
- Thí sinh nộp Giấy chứng nhận kết quả thi
trong thời hạn quy định của trường để khẳng định nhập học tại trường. Trường
cập nhật danh sách thí sinh đã khẳng định nhập học lên hệ thống quản lý dữ liệu
chung.
- Việc xét tuyển có thể được thực hiện nhiều
đợt trong thời gian quy định của kỳ tuyển sinh và theo yêu cầu của các trường.
3.2. Sơ tuyển dựa vào kết quả kỳ thi THPT quốc
gia hoặc dựa vào kết quả học tập ở THPT kết hợp với thi đánh giá năng lực
chuyên biệt của thí sinh
Ngoài việc sử dụng kết quả thi THPT quốc gia
hoặc kết quả học tập ở THPT để sơ tuyển, các trường có thể tổ chức thi năng
khiếu, thi đánh giá năng lực chuyên biệt của thí sinh (nếu thấy cần thiết) với
các hình thức phù hợp, đảm bảo không gây ra tình trạng luyện thi tràn lan,
không gây vất vả, tốn kém cho thí sinh. Các trường phải công khai đề thi minh
họa của bài thi đánh giá năng lực chuyên biệt, phương thức thi (trắc nghiệm hay
tự luận), cách tính điểm xét tuyển từ kết quả THPT và kết quả thi đánh giá năng
lực chuyên biệt.
3.3. Xét tuyển dựa vào kết quả học tập ở THPT
Các trường thông báo cụ thể điều kiện nhận hồ
sơ xét tuyển dựa vào kết quả học tập THPT (lớp 12 hoặc cả 3 năm THPT). Thí sinh
nộp hồ sơ đăng ký xét tuyển theo yêu cầu của trường được quy định trong đề án
tự chủ tuyển sinh đã được công bố công khai.
3.4. Phối hợp nhiều phương thức tuyển sinh
Các trường có thể chọn một hoặc kết hợp nhiều
phương thức tuyển sinh nêu trên và quy định rõ trong đề án tự chủ tuyển sinh;
đồng thời, công bố công khai chỉ tiêu xét tuyển đối với mỗi phương thức tuyển
sinh.
IV. Các nhiệm vụ triển khai thực hiện trong
thời gian tới
1. Đối với Bộ GDĐT
- Công bố phương án tổ chức Kỳ thi THPT quốc
gia và tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2017 và triển khai công tác truyền thông rộng rãi
để giáo viên, học sinh và xã hội hiểu rõ, tạo sự đồng thuận trong tổ chức thực
hiện.
- Sửa đổi, bổ sung Quy chế thi THPT quốc gia
và Quy chế tuyển sinh ĐH, CĐ hệ chính quy.
- Công bố đề thi minh họa cho Kỳ thi THPT quốc
gia 2017 vào cuối tháng 9 hoặc đầu tháng 10 năm 2016 để giáo viên, học sinh
tham khảo.
- Chỉ đạo việc cập nhật, bổ sung đề thi trên
cơ sở ngân hàng đề thi đã được Đại học Quốc gia Hà Nội xây dựng nhiều năm qua;
chuẩn bị phần mềm và hạ tầng công nghệ thông tin đảm bảo tổ chức thành công Kỳ
thi.
2. Đối với các địa phương
- Chỉ đạo tuyên truyền chủ trương, hướng dẫn
tổ chức Kỳ thi THPT quốc gia năm 2017 và những điều chỉnh trong tổ chức thi,
xét tuyển sinh ĐH, CĐ tới các cơ sở giáo dục đào tạo, các giáo viên, học sinh
của địa phương mình;
- Chỉ đạo triển khai tổ chức dạy học và kiểm
tra, đánh giá trong các trường phổ thông và giúp học sinh ôn tập theo định
hướng Kỳ thi.
3. Đối với các trường ĐH, CĐ
Xây dựng đề án tự chủ tuyển sinh, chuẩn bị các
điều kiện thực hiện tốt công tác tuyển sinh năm 2017.
Phương án kỳ thi THPT quốc gia và tuyển sinh
ĐH, CĐ năm 2016 đã được xã hội đánh giá thành công. Những điểm mạnh của phương
án này sẽ được tiếp tục kế thừa và những điểm hạn chế sẽ được khắc phục trong
phương án thi, tuyển sinh năm 2017. Với những kinh nghiệm đã tích lũy được
trong 2 năm thực hiện đổi mới thi, tuyển sinh và sự đồng thuận của dư luận xã hội,
chắc chắn công tác tổ chức thi và tuyển sinh năm 2017 sẽ đạt được những thành
công mong đợi./.