Những kết quả công tác xây dựng Đảng 5 năm qua là thành tựu quan trọng để Đảng ta tiếp tục khẳng định và giữ vững được bản lĩnh chính trị, bản chất cách mạng và khoa học, kiên định mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kiên định đường lối đổi mới; xứng đáng là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội.
Tại Nghị quyết Đại hội XII, Đảng ta cũng thẳng thắn và nghiêm túc chỉ ra những yếu kém, hạn chế cần tập trung khắc phục trong những năm tới; phát huy những kết quả đã đạt được nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của cách mạng thời kỳ phát triển mới.
Đảng ta chủ trương kiên quyết, kiên trì tập trung thực hiện mười nhiệm vụ trọng tâm về công tác xây dựng Đảng trong thời gian tới như sau:
Một là, chú trọng xây dựng Đảng về chính trị. Đại hội XII của Đảng khẳng định, Đảng ta kiên trì chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vận dụng sáng tạo và phát triển phù hợp với thực tiễn Việt Nam. Toàn thể cán bộ, đảng viên nhận thức đúng đắn và đầy đủ về những giá trị khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, trang bị cho mình thế giới quan và phương pháp luận khoa học; học tập làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh để nắm chắc và thực hiện những quan điểm của Người về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, vận dụng sáng tạo, phù hợp, có hiệu quả vào công việc hằng ngày của mỗi chúng ta.
Toàn thể cán bộ, đảng viên kiên định thực hiện mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Thấy được sự thống nhất biện chứng của mối quan hệ giữa độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; thấy được đây là quy luật khách quan, đúng đắn mà Bác Hồ, Đảng ta, nhân dân ta đã lựa chọn.
Cùng với nội dung quan trọng xây dựng Đảng về chính trị là kiên định đường lối đổi mới, xây dựng và bảo vệ đất nước. Thành tựu 30 năm đổi mới là to lớn, có ý nghĩa lịch sử đã chứng minh đường lối đổi mới của Đảng là đúng đắn. Chúng ta kiên trì đường lối đổi mới toàn diện, đổi mới kinh tế là trọng tâm, xây dựng Đảng là then chốt, văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội; đổi mới phải dựa vào nhân dân và vì lợi ích của nhân dân, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Xây dựng Đảng về chính trị nhằm nâng cao bản lĩnh chính trị, trí tuệ, tính chiến đấu của toàn Đảng và của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp. Bản lĩnh chính trị, trí tuệ, tính chiến đấu được đo bằng sự gương mẫu, năng lực, tinh thần trách nhiệm, ý thức phục vụ người dân của mỗi cán bộ, đảng viên, mà trước hết là những người lãnh đạo chủ chốt các cấp. Thấy được sự thiếu hụt những phẩm chất này ở không ít cán bộ, đảng viên, người lãnh đạo chủ chốt các cấp, Đại hội XII của Đảng đã chỉ rõ, phải coi phẩm chất chính trị là vấn đề chính, cốt lõi của công tác xây dựng Đảng, quyết định sức mạnh, uy tín quyền lực, sự lãnh đạo của Đảng. Có được những phẩm chất chính trị đó, người cán bộ, đảng viên, người lãnh đạo, chủ chốt các cấp không hoang mang, dao động, giảm sút niềm tin trong bất cứ tình huống nào.
Xây dựng Đảng về chính trị được Nghị quyết Đại hội XII chỉ rõ là giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng thể hiện ở tính tiền phong gương mẫu; tính nguyên tắc, tổ chức, kỷ luật chặt chẽ của mỗi cán bộ, đảng viên.
Hai là, đổi mới công tác tư tưởng, lý luận.
Đại hội XII của Đảng chỉ rõ, công tác tư tưởng phục vụ yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chính trị phù hợp với từng giai đoạn, tạo sự thống nhất cao trong Đảng, đồng thuận trong xã hội. Vì thế, làm cho nghị quyết, chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước thấm sâu vào đời sống xã hội, chuyển biến về mặt nhận thức, hành động của toàn Đảng, toàn dân là mục tiêu, là nhiệm vụ của công tác tư tưởng. Nó đòi hỏi công tác tư tưởng luôn đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp phù hợp với từng đối tượng, từng địa bàn, từng giai đoạn.
Đổi mới việc học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đi vào thực chất, có hiệu quả, tránh hình thức, giáo điều, thiếu chủ động sáng tạo. Học để làm việc có chất lượng.
Đổi mới tư duy lý luận, tiếp tục đi sâu làm rõ hơn những vấn đề về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; về xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; về sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản cầm quyền đối với Nhà nước và các tổ chức trong hệ thống chính trị… Những vấn đề này được Đảng ta chỉ đạo công tác lý luận nghiên cứu và có đóng góp quan trọng vào công cuộc đổi mới 30 năm qua. Song, việc đi sâu nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, rút ra những vấn đề lý luận, trả lời sáng rõ nhiều vấn đề thực tiễn đang đặt ra vẫn còn là yêu cầu của công tác lý luận hiện nay. Công tác lý luận cung cấp các luận cứ khoa học, lý luận giúp cho việc hoạch định, phát triển đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Ba là, tăng cường rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng.
Rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng là yêu cầu số một, hàng đầu và liên tục suốt cả cuộc đời hoạt động cách mạng của người cộng sản chân chính. Bác Hồ và Đảng ta chưa bao giờ sao nhãng việc chăm lo giáo dục, rèn luyện, bồi dưỡng phẩm chất cách mạng của người cán bộ, đảng viên. Bởi lẽ mọi biểu hiện thoái hóa, biến chất “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, bè phái, “lợi ích nhóm”, nói không đi đôi với làm… đều bắt nguồn từ chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng. Mọi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và hàng trăm thứ bệnh tiêu cực khác đều do chủ nghĩa cá nhân mà ra. Tác hại của nó là làm cho Đảng suy yếu, mất sức chiến đấu, giảm sút lòng tin của nhân dân với Đảng. Bác Hồ đã chỉ rõ đó là một thứ “giặc nội xâm”, mà giặc nào cũng là kẻ thù của nhân dân, của Đảng, đòi hỏi chúng ta nhất định phải đánh thắng.
Bốn là, tiếp tục đổi mới, kiện toàn tổ chức bộ máy của Đảng và hệ thống chính trị. Công tác xây dựng Đảng từ lâu đã coi trọng nội dung này, nhưng do nhiều nguyên nhân, cho đến nay, việc kiện toàn tổ chức bộ máy của Đảng và hệ thống chính trị còn nhiều hạn chế, vướng mắc, ảnh hưởng không nhỏ đến nâng cao chất lượng lãnh đạo, hiệu lực, hiệu quả điều hành của các cấp bộ đảng và các tổ chức đảng. Nghị quyết Đại hội XII của Đảng yêu cầu các cấp ủy, các tổ chức cơ sở đảng có biện pháp tích cực hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của mỗi người trong công việc. Trong từng đơn vị, từng công việc, xác định rõ quan hệ giữa tập thể lãnh đạo và cá nhân phụ trách; quyền hạn đi đôi với trách nhiệm của người đứng đầu là vấn đề then chốt trong đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng. Cùng với đó là hoàn thiện và thực hiện nghiêm túc cơ chế kiểm soát quyền lực, ngăn ngừa sự lạm quyền, vi phạm kỷ luật, kỷ cương. Thực hiện tốt các vấn đề này sẽ ngăn chặn sự nảy sinh chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, tham nhũng, bè phái, lợi ích nhóm, các thứ sâu mọt trong Đảng - một nội dung vô cùng quan trọng, rất thiết thực của công tác xây dựng Đảng hiện nay.
Năm là, kiện toàn tổ chức, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đảng viên.
Sức mạnh của Đảng là ở chất lượng đội ngũ đảng viên, chất lượng tổ chức cơ sở đảng, chất lượng hoạt động của Đảng. Các tổ chức đảng, các cấp bộ đảng đi sâu nghiên cứu đổi mới tư duy, tìm phương thức hoạt động của tổ chức cơ sở đảng thích hợp với điều kiện kinh tế thị trường nhiều thành phần, hội nhập quốc tế trong công cuộc đổi mới hiện nay một cách thiết thực, hiệu quả. Tập trung củng cố, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, tạo chuyển biến chất lượng hoạt động của các loại hình tổ chức cơ sở đảng, nhất là tổ chức đảng trong các cơ quan, đơn vị sự nghiệp và doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế. Khắc phục mọi biểu hiện lệch lạc, kiện toàn tổ chức, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng ở cơ sở một cách vững chắc. Xây dựng đội ngũ đảng viên thật sự tiên phong, gương mẫu, gần dân, hiểu dân, trọng dân, học dân, vì dân… Vững vàng trước mọi khó khăn, thử thách, phấn đấu cho mục tiêu, lý tưởng cao đẹp của Đảng, tạo hình ảnh đẹp “đảng viên đi trước, làng nước đi theo”. Xây dựng lòng tin của nhân dân đối với Đảng trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Sáu là, đổi mới mạnh mẽ công tác cán bộ, cọi trọng công tác bảo vệ chính trị nội bộ.
Bác Hồ và Đảng ta luôn coi cán bộ là gốc của mọi công việc. Thực tế như Bác nói một cách dung dị, cán bộ tốt thì phong trào tốt và ngược lại. Mục đích của Đảng là có phong trào tốt, vậy phải có cán bộ tốt. Để có cán bộ tốt phải thực sự chọn lựa, đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng, vun đắp, gạt bỏ mọi yếu tố có thể dẫn đến cán bộ không tốt, yếu kém. Nghị quyết Đại hội XII của Đảng chủ trương tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chiến lược cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đảng xây dựng thể chế hóa, cụ thể hóa các nguyên tắc về xây dựng Đảng. Tiếp tục ban hành và chỉ đạo thực hiện các quy định, quy chế, cơ chế trong công tác cán bộ, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ và chặt chẽ giữa các khâu, liên thông giữa các cấp. Trên cơ sở đó, đánh giá khách quan, đúng đắn đối với cán bộ để có cơ sở bố trí, sử dụng cán bộ, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng chạy chức, chạy quyền, chạy tuổi, chạy bằng cấp… Thực hiện tốt việc đổi mới công tác bầu cử trong Đảng; đổi mới phương thức tuyển chọn, bổ nhiệm cán bộ để lựa chọn được người thực đức, thực tài giữa các vị trí lãnh đạo, đặc biệt là người đứng đầu. Coi trọng xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực ngang tầm nhiệm vụ. Có chính sách thích hợp thu hút, trọng dụng nhân tài. Trong điều kiện hiện nay, các cấp ủy, nhất là cấp ủy cơ sở tăng cường trách nhiệm, coi trọng công tác bảo vệ chính trị nội bộ, ngăn chặn tình trạng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong Đảng.
Bảy là, đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng.
V.I Lênin đã từng chỉ rõ, không kiểm tra giám sát tức là không lãnh đạo. Hoạt động kiểm tra giám sát của Đảng nằm trong quá trình tổ chức chỉ đạo thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng; giữ vững các nguyên tắc kỷ luật, kỷ cương của Đảng; xử lý kịp thời, nghiêm minh và công bố công khai những tổ chức, đảng viên vi phạm cương lĩnh chính trị, điều lệ, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước cũng như những hành vi dung túng, bao che cho tổ chức, đảng viên có khuyết điểm, vi phạm. Tính tích cực của công tác kiểm tra, giám sát của Đảng góp phần đôn đốc, chỉ đạo, sơ kết, tổng kết việc thực hiện chỉ thị, nghị quyết của Đảng. Từ đó, Đảng có thể bổ sung, điều chỉnh, đôn đốc kịp thời làm cho chỉ thị, nghị quyết của Đảng thực sự đi vào cuộc sống, tránh tình trạng “đánh trống bỏ dùi”; “đầu voi, đuôi chuột”, nói không đi đôi với làm. Tám là, tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác dân vận, tăng cường quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân. Lịch sử 86 năm đấu tranh cách mạng đã chứng minh sức mạnh của Đảng là sức mạnh của nhân dân. Mọi đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng nhằm bảo vệ lợi ích của nhân dân, vì nhân dân. Đó vừa là mục tiêu, vừa là động lực của cách mạng. Vì thế, Đảng phải thường xuyên củng cố vững chắc niềm tin của nhân dân với Đảng. Thực hiện dân chủ, tăng cường xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc và mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân. Tổ chức, tập hợp phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của nhân dân, thực hiện có hiệu quả các chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tập trung giải quyết kịp thời, hiệu quả những bức xúc, kiến nghị chính đáng của nhân dân, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Thực hiện dân chủ, công khai, công bằng, minh bạch để dân tin. Thực sự dựa vào dân, phát huy sức mạnh to lớn của nhân dân trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Chín là, thường xuyên đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí.
Tệ tham nhũng, lãng phí gây bao hệ lụy khó lường, trầm trọng về mặt tư tưởng, đạo đức, lối sống, kinh tế, chính trị xã hội… Nó là một thứ “giặc” nội xâm, kẻ thù của những giá trị trong sáng, nhân văn, nhân đạo, vì nước, vì dân của Đảng. Điều đó đòi hỏi những người cộng sản chân chính cần phải có dũng khí đấu tranh đẩy lùi mọi biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, cơ hội sinh ra nó. Chúng ta xác định chống tham nhũng, lãng phí là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên nhưng vô cùng khó khăn, phức tạp, lâu dài, đòi hỏi sự kiên quyết, kiên trì của các cấp ủy, các tổ chức cơ sở đảng. Các cấp ủy, trước hết là người đứng đầu các cấp ủy, tổ chức cơ sở đảng, chính quyền và toàn bộ hệ thống chính trị thực sự kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, chủ động phòng ngừa, không để xảy ra tham nhũng, lãng phí ở đơn vị mình quản lý. Kịp thời xử lý nghiêm minh những hành vi tham nhũng, lãng phí, những người bao che, dung túng, tiếp tay cho hành vi tham nhũng, lãng phí, những người can thiệp, ngăn cản hoạt động chống tham nhũng, lãng phí.
Mười là, đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của Đảng. Thực hiện phương thức lãnh đạo của Đảng, thực hiện thể chế hóa việc lãnh đạo của Đảng, dựa trên những nguyên tắc của Điều lệ Đảng của Cương lĩnh chính trị của Đảng, các chỉ thị, nghị quyết của Đảng.
Các cấp ủy, các tổ chức cơ sở đảng bám sát thực tiễn cuộc sống, lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức cán bộ, đảng viên, nhân dân thực hiện các nghị quyết của Đảng, giải quyết có hiệu quả những vấn đề của cuộc sống đang đặt ra. Mọi chỉ thị, nghị quyết của Đảng phải từ cuộc sống và trở về với cuộc sống nhằm thúc đẩy cuộc sống phát triển tốt hơn. Các cấp ủy, các tổ chức cơ sở đảng xây dựng những quy chế, quy định, quy trình lãnh đạo cụ thể, thích hợp. Đổi mới phương pháp, hình thức, phong cách, lề lối làm việc và xây dựng văn hóa trong các tổ chức đảng và cơ quan nhà nước. Từ Trung ương đến cơ sở, xây dựng phong cách làm việc khoa học, nghiêm minh, tập thể, dân chủ, gần dân, vì dân, bám sát thực tiễn, nói đi đôi với làm. Mười trọng tâm của công tác xây dựng Đảng được Đại hội XII của Đảng xác định vừa có tính cấp bách trước mắt, vừa có tính chiến lược, cơ bản lâu dài; tính lý luận và tính thực tiễn sâu sắc để xây dựng Đảng ta thực sự trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực, sức chiến đấu của Đảng, đáp ứng mọi yêu cầu của lịch sử đặt ra./.